Σφήγκα
Διάταξη: Υμενόπτερα
Σφήκα & Σκούρκος (Σέρσεγκας η Σερσένη)
Οι σφήγκες ανήκουν στην κατηγορία των υμενοπτέρων.
Είναι πολύ επιθετικές, ιδιαίτερα όταν αντιληφθούν τροφή. Προσελκύονται από μυρωδιές τροφίμων και κυρίως με ότι περιέχει ζάχαρη
Φτιάχνουν τις φωλιές τους στο έδαφος.
Οι σφήκες δεν αφήνουν κεντρί μετά το νυγμό και μπορούν να τσιμπήσουν το θύμα τους περισσότερες από μία, φορές.
Αναγνωρίζονται από τη στενή τους μέση και τις μαύρες και κίτρινες ρίγες τους. Είναι παμφάγα. Είναι το πιο επιθετικό των υμενοπτέρων, κυρίως το φθινόπωρο όπου το φαγητό σπανίζει.
Οι φωλιές τους μπορεί να είναι υπόγειες ή κολλημένες στα δέντρα, σε σοφίτες ή σε ταράτσες. Μπορεί να είναι μέχρι και 10.000 σφήγκες σε μία φωλιά. Η βασίλισσα ζει περίπου ένα χρόνο και οι κηφήνες μόνο μερικές εβδομάδες.
Όπως και στη μέλισσα, η δηλητηριώδης εργαλείο είναι μία ωοθήκη, ένα όργανο που εναποθέτονται τα αυγά. Όταν μεταμορφώνεται σε κεντρί με δηλητηριώδεις αδένες, προσφέρεται για να παραλύσει το θήραμα του ή για αυτοάμυνα.
Οι σφήγκες είναι υπεύθυνες για το μεγαλύτερο αριθμό των ατυχημάτων στην Ευρώπη. Παρότι οι σφήγκες δεν είναι πολύ επιθετικές είναι πολύ επικίνδυνες και το κεντρί τους μπορεί να εγχύσει δηλητήριο κατευθείαν στις φλέβες.
Μεγάλη Σφήκα: Σκούρκος, Σέρσεγκας ή Σερσένη (vespa crabro – vespa orientalis)
Είναι μεγαλύτερος σε μέγεθος από την κοινή σφήκα και τσιμπάει συνήθως σε κοντινή απόσταση από τη φωλιά του. Οι Σκούρκοι (μεγάλες κόκκινες σφήκες) είναι έντομα που ζουν σε αποικίες με ουσιαστική δραστηριότητα από τα μέσα του Μάη μέχρι και τα μέσα του Οκτώβρη.
Φτιάχνουν μεγάλες φωλιές που μοιάζουν με πεπιεσμένο χαρτί σε δέντρα ή θάμνους, ή σε εγκαταλελειμμένες φωλιές πουλιών
Είναι πολύ επιθετικές, ιδιαίτερα στην περιοχή γύρω από τη φωλιά τους.
Η Γιγαντιαία Ασιατική Σφήκα Σέρσεγκας (Vespa Mandarinia)
Η ασιατική γιγάντια σφήκα έχει χαρακτηρισθεί το πιο δηλητηριώδες και επίφοβο έντομο στον κόσμο. Έχει την ικανότητα να τρομάζει ακόμη και άλλες σφήκες.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι σφήκες αυτές μπορούν να τσιμπήσουν περισσότερες από μία φορές, ενώ το καρφί που διαθέτουν μπορεί να σκοτώσει μέχρι και 40 μέλισσες το λεπτό.
Η ασιατική γιγάντια σφήκα έχει μήκος 45 χιλιοστών, ενώ το κεφάλι της έχει πορτοκαλί χρώμα και μεγάλα μάτια. «Μοιάζουν σαν να βγήκαν από τις σελίδες κόμικ τρόμου. Το τσίμπημα της ασιατικής σφήκας χαρακτηρίστηκε από «θύματά» της μαρτυρικό, ενώ τα επιθετικά αυτά έντομα έχουν την ικανότητα να τσιμπήσουν πολλές φορές το θύμα τους. Το κεντρί τους, μήκους έξι χιλιοστών, είναι ικανό να περάσει μέσα από τις προστατευτικές στολές των μελισσοκόμων.
Οι σφήκες αυτές γίνονται επιθετικές, εάν απειληθούν οι υπόγειες φωλιές τους ή η πηγή τροφής τους. Το δηλητήριο τους, επτά φορές ισχυρότερο από αυτό της μέλισσας, μπορεί να προκαλέσει αναφυλαξία ή ακόμη και τον θάνατο σε άτομα που δεν είναι αλλεργικά, εάν υποστούν πολλά τσιμπήματα.
Μέτρα Έκτακτης Ανάγκης
Το ASPIVENIN® είναι μια συσκευή Πρώτων Βοηθειών και είναι πολύ αποτελεσματικό στην αφαίρεση δηλητηρίου από τσιμπήματα εντόμων. Το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από το τσίμπημα και τη χρήση του ASPIVENIN® είναι σημαντικό για το αποτέλεσμα της δράσης του. Για καλύτερη αποτελεσματικότητα συστήνεται να χρησιμοποιείται εντός τα πρώτα 3 λεπτά από το τσίμπημα/δάγκωμα.
Η χρίση του ASPIVENIN® δεν αντικαθιστά την άμεση και υποχρεωτική συμβουλή και περίθαλψη ιατρού που παραμένει απαραίτητη σε περίπτωση σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων από τα τσιμπήματα δηλητηριώδη τσιμπημάτων.
Γιατί αντιδρούμε στο τσίμπημα;
Το δηλητήριο και της μέλισσας και όλων των σφηκών περιέχει διάφορες πρωτεΐνες (ενζυμικές και μη-ενζυμικές) οι οποίες είναι υπεύθυνες για την τοξική αντίδραση στο δηλητήριο με όλα τα τυπικά συμπτώματα που εκδηλώνονται από ένα τσίμπημα, δηλαδή μια μικρή τοπική αντίδραση με ελαφρύ πρήξιμο (διαμέτρου συνήθως 5-6 cm) με ερυθρότητα στο σημείο του νυγμού, με κάψιμο ή πόνο που διαρκεί κάποια λεπτά ή ώρες και υποχωρεί χωρίς ανάγκη λήψης φαρμακευτικής αγωγής.
Βέβαια, τα συμπτώματα εξαρτώνται και από το σημείο νυγμού. Έτσι, αν κάποιος τσιμπηθεί σε μαλακούς ιστούς (π.χ. χείλη, γλώσσα, βλέφαρα) η αντίδραση και, ιδίως το πρήξιμο, θα είναι εντονότερα χωρίς όμως να σημαίνει ότι το άτομο είναι αλλεργικό.
Τι συμπτώματα θα εμφανίσει κάποιος που είναι αλλεργικός;
Τρεις γενικές κατηγορίες αντιδράσεων μετά νυγμό υμενόπτερου:
- Μεγάλες τοπικές αντιδράσεις
- Ήπια συστηματική αντίδραση
- Σοβαρή συστηματική αναφυλακτική αντίδραση ή αλλεργικό shock
