Δράκαινα
(Δράκαινα, Σκορπιός και Λιοντόψαρο)
Διάταξη: Τραχινοειδή – Ακτινοπτερύγιοι
Το δάγκωμα / τσίμπημα της Δράκαινας, της Σκορπίνας και του Λεοντόψαρου συμβαίνει στη θάλασσα, ή και εκτός θάλασσας όταν τα ψάρια αυτά έχουν ψαρευτεί και πάει κάποιος να τα πιάσει. Αυτό που τα χαρακτηρίζει δεν είναι τόσο o ερεθισμός η κοκκινίλα όσο ο δυνατός έως αφόρητος πόνος που προκαλούν.
Η Δράκαινα είναι ψάρι το οποίο ανήκει στην οικογένεια των τραχινιδών, η οποία περιλαμβάνει 9 είδη. Χαρακτηριστικό είδος της οικογενείας είναι η μεγάλη δράκαινα πού έχει μήκος έως και 40 εκατοστά και βάρος μέχρι δυο κιλά. Στην Ελλάδα ζουν τέσσερα από αυτά: η μεγάλη δράκαινα (Trachinus draco) που είναι η πιο διαδεδομένη, ή γραμμοδράκαινα (Trachinus radiatus), η αραχνοδράκαινα (Trachinus araneus) και η μικρή δράκαινα (Echiichthys vipera) που είναι και η πιο τοξική. Όλα τα είδη μοιάζουν μεταξύ τους, έχουν σκουροκίτρινο-γκρίζο χρώμα με καφέ κουκίδες και διαθέτουν αγκάθια από τα οποία εκκρίνουν ισχυρό δηλητήριο. Έχει επτά δηλητηριώδεις αγκαθωτές ακτίνες στο ραχιαίο πτερύγιο, ενώ και στην άκρη του επικαλύμματος υπάρχει ένα αγκάθι. Αυτά συνδέονται με δηλητηριώδεις αδένες, το δηλητήριο των οποίων ενεργεί τόσο στο νευρικό σύστημα του ανθρώπου όσο και στο αίμα όταν αυτός έχει την ατυχία να τσιμπηθεί. Ο κίνδυνο αλλεργικού σοκ είναι πολύ μικρότερος συγκρινόμενος με αυτό της σφήκας ή του σκορπιού της στεριάς
Βρίσκεται θαμμένη κάτω από την άμμο στη θάλασσα και μόνο το δηλητηριώδες κεντρί στη σπονδυλική της στήλη και στην κορυφή του κεφαλιού της είναι εμφανές.
Το δηλητήριο της δράκαινας είναι θερμοδιασπώμενο, αν θερμανθεί πάνω από τους 50 βαθμούς αδρανοποιείται. Με προσοχή λοιπόν, θερμαίνουμε το τραύμα και πάτε σε γιατρό .
Ο πόνος διαρκεί από 30 λεπτά μέχρι μία ώρα, μετά διαχέεται σε όλο το άκρο ενώ μειώνεται σε μια περίοδο 12-24 ωρών, αφήνοντας ένα αίσθημα μουδιάσματος.
Η Σκόρπαινα η σκρόφα. Ο κόκκινος σκορπιός (Scorpaena scrofa) ή κοινώς σκορπίνα – σκόρπαινα είναι ένα τελεόστεο περκόμορφο ψάρι της οικογένειας των Σκορπαινιδών (Scorpaenidae). Εξαιτίας του χοντρού σχήματος και των πολυάριθμων ακροχορδώνων, η σκορπίνα έχει άσχημη εμφάνιση. Τα ισχυρά αγκάθια με τα οποία είναι προικισμένο στο μπροστινό τμήμα του εκτεταμένου ραχιαίου πτερυγίου, προκαλούν πολύ οδυνηρά κεντήματα. Η πιο μακριά σκληρή ακτίνα του ραχιαίου πτερύγιου του έχει στη βάση της τον αδένα του δηλητηρίου. Όσο αυξάνεται το μέγεθος του ψαριού τόσο πιο οξύς είναι ο πόνος.
Το τσίμπημα της δράκαινας και της σκορπίνας είναι εξαιρετικά επώδυνο. Το αποτέλεσμα σε αυτή την περίπτωση είναι ο έντονος και με διάρκεια πόνος, η λιποθυμία, ο εμετός και ο υψηλός πυρετός. Οι παρενέργειες ενός τέτοιου τσιμπήματος διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο ανάλογα με τις άμυνες και τις αντιστάσεις του οργανισμού του.
Ο πόνος του δηλητήριου επίσης εξουδετερώνεται και με τη Θερμότητα άνω των 40 βαθμών, δηλ. βάζοντας την πληγή σε ζεστό νερό για όση ώρα χρειαστεί ( ή βάζοντας την καφτρα του τσιγάρου μας κοντά στην πληγή προσεκτικά χωρίς να προκαλέσουμε κάποιο έγκαυμα!)
Το Λεοντόψαρο ανήκει στην οικογένεια των Σκορπινιδών. Το επιστημονικό όνομά του, Pterois miles, προέρχεται από το ελληνικό «φτερό» και το λατινικό «στρατιώτης» και οφείλεται στα εντυπωσιακά δηλητηριώδη αγκάθια του που αποτελούν το τρομερό όπλο του. Είναι αρκετά μεγάλο ψάρι, το μέσο μήκος του είναι τα 35 εκατοστά αλλά μπορεί να φθάσει και τα 50. Δεν θα πλησιάσει τον άνθρωπο αν ο ίδιος δεν το ενοχλήσει, εκτός και αν πρόκειται για κάποιον δύτη. Ο κίνδυνος για τον άνθρωπο προκύπτει όταν δεν το βλέπουμε και το πατάμε ή ερχόμαστε σε επαφή μαζί του χωρίς να το καταλάβουμε. Του αρέσουν τα ρηχά νερά γιατί είναι πιο ζεστά.
Το τσίμπημα ενός Λεοντόψαρου δεν είναι θανάσιμο, αλλά το δηλητήριο του προκαλεί οίδημα και ισχυρό τοπικό πόνο μέσα σε λίγα λεπτά. Αν εξαιρέσουμε τις περιπτώσεις αλλεργικής αντίδρασης (κάτι που ισχύει για όλα τα τσιμπήματα) τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι πολύ έντονος πόνος, οίδημα, «κάψιμο» και κοκκίνισμα τοπικά στο σημείο που έχει τρυπηθεί, ναυτία, εφίδρωση, δύσπνοια ή ενίοτε και τάση για εμετό, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν αναφερθεί ακόμη και προσωρινή παράλυση των άκρων
Το δηλητήριο του λεοντόψαρου μπορεί επίσης να προκαλέσει νέκρωση ιστών και σε ορισμένες περιπτώσεις να εξαπλωθεί, σε περίπτωση που δεν αντιμετωπιστεί σωστά και εγκαίρως. Φροντίστε να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια εάν συμβεί κάποιο από τα παραπάνω.
Μέτρα Έκτακτης Ανάγκης
- Απομακρυνθείτε γρήγορα από το σημείο επίθεσης ή αποφύγετε να ξαναπιάσετε τα ψάρια αν βρίσκονται εκτός θάλασσας.
- Αφαιρέσετε το κομμάτια της σπονδυλικής στήλης, αγκάθια και τα οποιαδήποτε θραύσματα που βρίσκονται στο τραύμα.
- Στεγνώστε την περιοχή γύρο από την πληγή και εφαρμόστε άμεσα την μικροαντλία αναρρόφησης δηλητηρίου ASPIVENIN® ανάλογα με τις οδηγίες , έχοντας προσαρμόζει την κατάλληλη βεντούζα.
- Μην τοποθετήσετε πάγο ή κρύες κομπρέσες στο πρήξιμό σας. Το δηλητήριο είναι θερμοδιασπώμενο, αν θερμανθεί πάνω από τους 50 βαθμούς αδρανοποιείται.
- Το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από το τσίμπημα και τη χρήση του ASPIVENIN® είναι σημαντικό για το αποτέλεσμα της δράσης του. Για καλύτερη αποτελεσματικότητα συστήνεται να χρησιμοποιείται εντός τα πρώτα 3 λεπτά από το τσίμπημα/δάγκωμα.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Η χρίση του ASPIVENIN® δεν αντικαθιστά την άμεση και υποχρεωτική συμβουλή ιατρού που παραμένει απαραίτητη σε περίπτωση σοβαρής αντίδρασης από τα τσιμπήματα/δαγκώματα δηλητηριώδη τσιμπημάτων.